Ngày 14/9/2018, tác giả Nguyễn Minh Tiến có bài viết “Nguyễn Văn H có phạm tội đánh bạc?” đăng trên Trang thông tin điện tử của VKSND tỉnh Hưng Yên, đến nay Ban biên tập đã nhận được một số bài viết trao đổi về quan điểm xử lý hành vi đánh bạc của Nguyễn Văn H. Sau đây, Ban biên tập giới thiệu với bạn đọc bài viết của tác giả Minh Chính.
Sau khi đọc bài viết “Nguyễn Văn H có phạm tội đánh bạc?” của tác giả Nguyễn Minh Tiến, quan điểm của tôi cho rằng hành vi đánh bạc của Nguyễn Văn H vào ngày 16/5/2018 đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm, cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Đánh bạc” theo khoản 1 Điều 321 – BLHS 2015.
Theo tôi, mấu chốt để xác định H có phạm tội đánh bạc hay không là xác định thời điểm H thực hiện hành vi đánh bạc với số tiền 2.230.000 đồng vào ngày 16/5/2018, H đã được xóa án tích chưa?.
Ảnh minh họa
Nếu như tác giả Nguyễn Minh Tiến cho rằng, vào thời điểm đánh bạc ngày 16/5/2018, H được đương nhiên xóa án tích theo khoản 1,2 Điều 70 – Bộ luật hình sự 2015, với lập luận: Tính đến ngày 16/5/2018, H đã thi hành xong toàn bộ Bản án ngày 30/7/2012 của Tòa án nhân dân huyện K kết tội H phạm tội đánh bạc với số tiền 5.700.000 đồng, cụ thể: H đã chấp hành xong thời gian thử thách của án treo và được coi như đã thi hành xong hình phạt bổ sung và án phí 3.200.000 đồng vào thời điểm hết thời hạn yêu cầu thi hành án dân sự (H được hưởng thời hiệu thi hành án theo quy định tại Điều 30 Luật Thi hành án dân sự 2008 do lỗi của Chi cục THADS huyện K quên không ra quyết định thi hành án trong thời hạn 5 năm kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật).
Quan điểm của tôi cho rằng: Vào thời điểm ngày 16/5/2018, H chưa được xóa án tích bản án ngày 30/7/2012. Bởi, thứ nhất: H không được xóa án tích theo quyết định của Tòa án quy định tại Điều 71, Điều 72 – Bộ luật hình sự; thứ hai: H không được đương nhiên được xóa án tích theo Điều 70 – Bộ luật hình sự, do không đáp ứng được các điều kiện quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 70 - Bộ luật hình sự.
Ở vụ việc này, mặc dù H không thực hiện hành vi đánh bạc trong thời hạn 1 năm kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính, nhưng H chưa chấp hành xong hình phạt bổ sung, án phí của bản án ngày 30/7/2012 trước thời điểm thực hiện hành vi đánh bạc ngày 16/5/2018, nên H không được đương nhiên xóa án tích theo điểm b khoản 2 Điều 70 – Bộ luật hình sự. Điều này khác với quan điểm của tác giả Nguyễn Minh Tiến. Tôi xin đưa ra lập luận để khẳng định H chưa chấp hành xong bản án ngày 30/7/2012, cụ thể là chưa chấp hành hình phạt bổ sung và án phí. Thực tế, chỉ duy nhất có Bộ luật hình sự quy định về thời hiệu thi hành bản án, còn các đạo luật khác như Bộ luật dân sự, Luật thương mại,... không có quy định về thời hiệu thi hành bản án. Theo Nghị quyết số 01/2007/NQ-HĐTP ngày 02/10/2007 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao hướng dẫn một số quy định của BLHS về thời hiệu thi hành bản án, trong đó có quy định: “Thời hiệu thi hành bản án quy định tại Điều 55 của BLHS là thời hiệu thi hành bản án hình sự về quyết định hình phạt. Đối với các quyết định về bồi thường thiệt hại, án phí và các quyết định khác về tài sản thì việc xác định thời hiệu thi hành bản án được thực hiện theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự”; tuy nhiên, Luật thi hành án dân sự (sửa đổi, bổ sung năm 2014), Nghị định số 62/2015/NĐ-CP ngày 18/7/2015 của Chính phủ và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật chỉ quy định thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự .mà không có quy định về thời hiệu thi hành án đối với các khoản thi hành án chủ động nói chung, khoản án phí nói riêng. Điều đó có nghĩa là hết thời hiệu yêu cầu thi hành án quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự chỉ có nghĩa là người được thi hành án, người phải thi hành án không được quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự thi hành án, chứ không phải là bản án hết thời hiệu thi hành. Việc Chi cục THADS huyện K quên không ra quyết định thi hành án yêu cầu H nộp tiền phạt, án phí 3.200.000 đồng trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận được bản án và không tổ chức thi hành nội dung trên trong 5 năm kể từ thời điểm bản án có hiệu lực pháp luật, không có nghĩa là sau 5 năm đó H không có nghĩa vụ thi hành (thực tế ngày 21/5/2018, H đã nộp vào NSNN 3.200.000 đồng và ngày 08/6/2018, Chi cục THADS huyện K vẫn ra quyết định thi hành án nêu trên).
Theo quy định tại khoản 3 Điều 70 của Bộ luật hình sự, H cũng không đủ điều kiện đương nhiên xóa án tích, mặc dù bản án ngày 30/7/2012 đã hết thời hiệu thi hành bản án (về phần hình phạt) vào ngày 30/8/2017 (thời hiệu 5 năm kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật - Điều 60 - Bộ luật hình sự năm 2015), nhưng H lại thực hiện hành vi đánh bạc vào ngày 16/5/2018 (không thỏa mãn điều kiện: không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn 01 năm, kể từ khi hết thời hiệu thi hành bản án).