Ngày 29/6/2016 Quốc hội ban hành Nghị quyết số 144/2016/QH13 về việc lùi hiệu lực thi hành 4 đạo luật liên quan đến hoạt động tư pháp được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 10. Theo đó Bộ luật hình sự năm 2015, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự năm 2015, Luật thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 sẽ có hiệu lực thi hành cùng thời điểm Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành, trừ các quy định có lợi cho người phạm tội được quy định tại khoản 3 Điều 7 Bộ luật hình sự 2015; điểm b khoản 1, khoản 2 Điều 1 Nghị quyết số 109/2015/QH13 và các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 để thi hành các quy định có lợi cho người phạm tội của Bộ luật hình sự năm 2015 và Nghị quyết số 109/2015/QH13 vẫn được thực hiện và áp dụng kể từ ngày 01/7/2016.
Để thực hiện đầy đủ, thống nhất Nghị quyết số 144/2016/QH13 và một số quy định của pháp luật trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử các vụ án hình sự, ngày 22/8/2016 liên ngành Công an, Viện kiểm sát và Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên đã ban hành Hướng dẫn số 01/HD-LN chỉ đạo các Cơ quan tiến hành tố tụng hai cấp tỉnh Hưng Yên thực hiện như sau:
1- Tổ chức thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 144/2016/QH13 theo hướng áp dụng các quy định có lợi cho người phạm tội. Việc áp dụng nguyên tắc có lợi cho người phạm tội khi giải quyết các vụ, việc phải dựa trên cơ sở so sánh, đối chiếu giữa Bộ luật hình sự năm 2009 và Bộ luật hình sự năm 2015; giữa Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 và Bộ luật tố tụng hình sự 2015 để áp dụng những quy định có lợi cho người phạm tội. Tuy nhiên, việc viện dẫn căn cứ trong các văn bản tố tụng vẫn là các điều khoản theo Bộ luật hình sự năm 1999 và Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003; đồng thời trước khi áp dụng các quy định có lợi cho người phạm tội, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án huyện, thành phố phải báo cáo về cơ quan cấp trên trực tiếp để xin ý kiến chỉ đạo.
2- Khi áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ, người phạm tội chỉ được miễn khấu trừ thu nhập trong trường hợp đặc biệt. Các trường hợp đặc biệt được miễn khấu trừ thu thập cần phải phân tích và nêu rõ lý do trong luận tội của Kiểm sát viên và Bản án của Toà án hai cấp. Để có căn cứ miễn hay không miễn khấu trừ thu nhập đối với người phạm tội bị áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ, trong quá trình điều tra phải xác minh làm rõ thu nhập ổn định hàng tháng của bị can, hoàn cảnh kinh tế và nghĩa vụ cấp dưỡng đối với bố, mẹ, con của bị can như thế nào? Các điều kiện đặc biệt khác của bị can hoặc gia đình bị can có liên quan đến vần đề thu nhập.
3- Thực hiện nghiêm túc Thông tư số 08/2015/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP ngày 14/11/2015 của Liên ngành tư pháp Trung ương hướng dẫn thực hiện một số quy định của pháp luật trong việc điều tra, truy tố, xét xử các tội phạm về ma túy. Theo đó, khi thu giữ được các chất nghi là chất ma túy hoặc tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy, Cơ quan điều tra hai cấp phải kịp thời ra quyết định trưng cầu giám định để xác định loại và trọng lượng chất ma túy, tiền chất thu giữ được.
Bắt buộc phải trưng cầu giám định hàm lượng để xác định trọng lượng chất ma túy trong các trường hợp sau:
a) Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể rắn được hòa thành dung dịch;
b) Chất ma túy, tiền chất dùng vào việc sản xuất chất ma túy ở thể lỏng đã được pha loãng;
c) Xái thuốc phiện;
d) Thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần;
4 - Khi áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với bị cáo đang tại ngoại nhưng trước đó đã bị tạm giữ, tạm giam thì bắt buộc phải áp dụng Điều 33 của Bộ luật hình sự năm 1999. Khi xử lý vật chứng và giải quyết phần dân sự trong vụ án hình sự, thì bắt buộc phải áp dụng Điều 41, Điều 42 của Bộ luật hình sự năm 1999 và quy định của Bộ luật dân sự về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
Lãnh đạo 3 ngành Công an - Viện kiểm sát - Tòa án tỉnh Hưng Yên yêu cầu các cơ quan tiến hành tố tụng hai cấp quán triệt và thực hiện nghiên túc Hướng dẫn số 01/HD-LN, nếu có vướng mắc phải kịp thời báo cáo cấp trên trực tiếp để có biện pháp giải quyết.
Văn phòng tổng hợp