Với phương châm “gần dân, sát dân, hiểu dân, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng cho Nhân dân, vì Nhân dân phục vụ”, sau hơn 10 năm triển khai, thực hiện Luật Tiếp công dân, Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26 tháng 5 năm 2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, Ban Thường vụ Đảng ủy, tập thể lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo thủ trưởng các đơn vị thuộc Viện kiểm sát nhân dân tỉnh triển khai thực hiện tốt công tác tuyên truyền, quán triệt, đưa chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống. Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp được người đứng đầu các đơn vị trong ngành Kiểm sát tỉnh Hưng Yên quan tâm, chú trọng thực hiện, đã đi vào nề nếp, tạo sự chuyển biến tích cực trong quá trình thực thi nhiệm vụ, công vụ; phát huy vai trò, trách nhiệm, quyền dân chủ của người dân trong công tác tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh, toàn diện; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người dân. Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho người dân trong quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa đầy đủ; một số cán bộ, công chức chưa có nhiều kỹ năng, nghiệp vụ tiếp công dân; việc phân loại, xử lý đơn có lúc còn lúng túng… Trên cơ sở những kết quả đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế, trong thời gian tới, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hưng Yên tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp trọng tâm để lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt nhiệm vụ thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp gắn với công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo về tư pháp, góp phần chung vào công cuộc xây dựng và phát triển tỉnh Hưng Yên.
Muốn nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về tư pháp, ngoài làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc tiếp nhận, phân loại, xử lý, giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo về tư pháp thì nhiệm vụ quan trọng đặt ra cho Viện kiểm sát hai cấp đó là việc bố trí, sắp xếp cán bộ, Kiểm sát viên có đủ năng lực, trình độ, chuyên môn, có kỹ năng và bản lĩnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới là rất cần thiết; vừa đảm bảo được quyền, lợi ích hợp pháp của Nhân dân, vừa hạn chế được tình trạng đơn, thư khiếu kiện kéo dài, vượt cấp, gửi đến nhiều cơ quan Đảng và Trung ương.
Đến nay, công tác kiện toàn, sắp xếp tổ chức cán bộ theo Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 Hội nghị lần thứ 11 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; Nghị quyết số 84/2025/NQ-UBTVQH15 ngày 27/6/2025 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh; Viện kiểm sát nhân dân khu vực; quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Viện kiểm sát nhân dân khu vực; Kế hoạch số 101/KH-VKSTC ngày 21/4/2025 của VKSND tối cao về thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, biên chế, Kiểm sát viên, công chức khác của VKSND và các văn bản khác có liên quan của Đảng, của Ngành; Kế hoạch số 46/VKSHY ngày 09/4/2025 của VKSND tỉnh Hưng Yên về việc triển khai thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm trong việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của VKSND tỉnh Hưng Yên đã ổn định; theo đó các đơn vị hai cấp Kiểm sát tỉnh Hưng Yên phân công cán bộ, công chức làm nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và hướng dẫn của Ngành.
Để nâng cao năng lực, trình độ, chuyên môn cho đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp, lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với Vụ 15 Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội đồng thời chỉ đạo các đơn vị, bố trí kinh phí để đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng, trình độ pháp luật và nghiệp vụ tiếp công dân, tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong tình hình mới. Tại các hội nghị, cuộc họp, lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đã lồng ghép truyền đạt, hướng dẫn các quy trình tiếp công dân, tiếp nhận, phân loại, xử lý, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; giải đáp và trao đổi nghiệp vụ, kỹ năng xử lý, giải quyết các tình huống phát sinh trong quá trình tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo; công tác tham mưu, chuẩn bị nội dung, hồ sơ để lãnh đạo tiếp công dân, đối thoại, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị, trên cơ sở đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của công dân… góp phần giải quyết dứt điểm đơn khiếu nại, tố cáo ngay từ cơ sở. Thông qua các buổi tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ giúp cho các cán bộ, Kiểm sát viên trong Ngành từng bước nâng cao kiến thức pháp luật, kinh nghiệm xử lý tình huống, kỹ năng giao tiếp, ứng xử với Nhân dân để thực hiện tốt hơn chức trách, nhiệm vụ được giao. Đồng thời làm tốt hơn công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục chính sách pháp luật cho người dân; giúp người dân hiểu và thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo
* Thực trạng
Mặc dù, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục kiến thức pháp luật cho người dân đã được các cấp, các ngành ở địa phương quan tâm, chú trọng nhưng do quá trình thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng về xây dựng nông thôn mới và các chương trình phát triển kinh tế trên địa bàn tỉnh có nơi, có việc còn chưa tuân thủ đúng trình tự, thủ tục; việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục của một số địa phương chưa được thường xuyên, liên tục; công tác giải đáp pháp luật ở cơ sở còn hạn chế; thiếu cán bộ có kỹ năng tuyên truyền, giải thích, thuyết phục nên vẫn còn tình trạng công dân thường xuyên đến phòng tiếp công dân Viện kiểm sát nhân dân tỉnh để khiếu nại, tố cáo kéo dài, đòi quyền lợi, chế độ không chính đáng, hoặc tố cáo cán bộ cơ sở, mặc dù đã được các ngành chức năng xem xét, giải quyết, giải thích nhiều lần, đúng quy định, thấu tình đạt lý, hoặc vẫn gửi đơn vượt cấp, gửi cơ quan không có thẩm quyền giải quyết… Vì vậy, công tác xử lý, giải quyết đơn thư là một công việc khó, đòi hỏi cán bộ, công chức phải có trình độ, năng lực, kinh nghiệm thực tiễn. Tuy nhiên ở một số đơn vị thường bố trí cán bộ, Kiểm sát viên không cố định, hoặc cán bộ, Kiểm sát viên mới, chưa có kinh nghiệm, năng lực tham mưu, đề xuất giải quyết các vụ việc có tính chất phức tạp. Nên công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ, chuyên môn cho đội ngũ này là rất cần thiết. Hơn nữa cần phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc thực thi nhiệm vụ; đặc biệt là trách nhiệm nêu gương gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, theo lời dạy của Bác Hồ đối với cán bộ Kiểm sát “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”.
* Giải pháp
Tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo ở cơ sở; trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị trong việc chấp hành pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Làm tốt công tác bảo vệ người tố cáo và xử lý hành vi trả thù, trù dập người tố cáo.
Các đơn vị trong Ngành cần đẩy mạnh lồng ghép công tác tiếp dân với tuyên truyền, hỗ trợ người dân thực hiện quyền và nghĩa vụ trong khiếu nại, tố cáo. Đơn khiếu nại, tố cáo của công dân trên địa bàn tỉnh chủ yếu về lĩnh vực đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng… nên cần phối hợp với các cấp, các ngành giải quyết tốt chế độ chính sách để hạn chế đơn thư phát sinh, khiếu nại, tố cáo.
Tăng cường đối thoại với công dân trước khi ban hành quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo; rà soát và giải quyết dứt điểm những vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài, những vấn đề gây bức xúc, nhạy cảm ngay từ cơ sở, không để phát sinh điểm nóng, khiếu kiện vượt cấp, ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn.
Xử lý nghiêm các cán bộ thiếu trách nhiệm, để xảy ra sai phạm và các trường hợp lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để kích động, gây rối, xúi giục khiếu nại, tố cáo sai sự thật, gây mất ổn định an ninh, trật tự tại địa phương.
Với những kết quả trên cho thấy, ngành Kiểm sát tỉnh Hưng Yên luôn cố gắng, nỗ lực, làm tốt công tác tiếp dân, giải quyết và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp; đặt mình vào vị trí của người dân; quan tâm, lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của người dân; chủ động đối thoại, vận động, thuyết phục công dân để giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bức xúc cho Nhân dân; chủ động tuyên truyền, vận động, hướng dẫn Nhân dân thực hiện, chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Phát huy tốt vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng trong công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn được giữ vững, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu nghiệp vụ của Ngành theo yêu cầu của Quốc hội giao.
Lê Hồng Điệp